​Pse njerëzit e paaftë mendojnë se janë të aftë?

Edhe sikur të mos keni dëgjuar për efektin e Dunning-Kruger, ju me siguri se e keni parë në veprim: një politikan i papërvojë me pikëpamje të forta mbi çështje botërore, një yll i filmit që drejton luftën shkencore, një ekspert i vetëshpallur i tregut të aksioneve që humbet të gjitha paratë.

Efekti i Dunning-Kruger është një fenomen i çuditshëm ku njerëzit e paarsimuar ose të paarsimuar i mbivlerësojnë aftësitë e tyre.

Psikologu David Dunning ka studiuar gjatë vetëdijen e njerëzve për proceset e tyre të krijimit të mendimit - fusha e shkencës e njohur si metakognivizmi.

Shkencëtarët kanë kryer disa eksperimente në të cilat kanë pyetur studentët të vlerësojnë se sa janë disa shaka me të vërtetë qesharake, të gjejnë gabime gramatikore, si dhe përgjigjen në pyetjet që kanë të bëjnë me të menduarit logjik.

Ata që ishin më të dobët në zgjidhjen e testeve mendonin se i kishin zgjidhur ato më së miri. Është interesante se ata që arritën rezultatet më të mira shpesh e nënvlerësuan aftësinë e tyre.

Shkencëtarët kanë vënë të vërtetën e trishtuar në letër: “Njerëzit e paaftë nuk e dinë se janë të paaftë, sepse vetë paaftësia e tyre nuk i lejon mundësinë që të jenë në gjendje të kuptojnë se sa të paaftë janë ata.”